Thaimedtechjob.com

TMTJ : TALK AND ACTIVITY => บทความ / วิชาการ ทางเทคนิคการแพทย์ => ข้อความที่เริ่มโดย: Por-MedTech ที่ ตุลาคม 12, 2015, 07:03:26 pm

หัวข้อ: แมงกะพรุนกล่อง (Box jellyfish)
เริ่มหัวข้อโดย: Por-MedTech ที่ ตุลาคม 12, 2015, 07:03:26 pm
แมงกะพรุนกล่อง (Box jellyfish)


(http://pr.moph.go.th/iprg/news_pic/fchagtv5t7u1.jpg)

แมงกะพรุนกล่อง (Box jellyfish) หรือ ต่อทะเล (Sea wasp) เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังซึ่งจัดอยู่ในชั้นคูโบซัว (Class Cubozoa) ไฟลัมไดนาเรีย (PhyllumCnidaria) มีลักษณะรูปร่างคล้ายสี่เหลี่ยมลูกบาศก์ (cube-shaped medusa) แมงกะพรุน บางกลุ่มสร้างสารพิษในปริมาณมากได้แก่Chironexfleckeri (รูปที่ 1A) Malokingi (รูปที่ 1B) Carukiabarnesi (รูปที่ 1C) โดยเฉพาะชนิด Chironexfleckeri ซึ่งเป็นแมงกะพรุนกล่องชนิดที่มีขนาดใหญ่ที่สุด มีเซลล์เข็มพิษมากถึง 4-5 พันล้านเซลล ์ใน หนวดทั้งหมด 60 เส้น แมงกะพรุนบางชนิดที่สร้างสารพิษไม่ร้ายแรงเมื่อผู้ป่วยถูกต่อยในช่วงแรกจะเกิดอาการคัน และระคาย เคืองบริเวณผิวหนังเท่านั้น แต่ในกรณีของแมงกะพรุนกล่องที่สร้างสารพิษร้ายแรงเช่น Chironexfleckeri เมื่อผู้ป่วยถูกต่อยจะ เกิดอาการปวดแสบปวดร้อนอย่างรุนแรง ก่อให้เกิดภาวะโปแตสเซียมสูง (Hyperkalemia) ซึ่งนำไปสู่ภาวะที่เกิดการล้มเหลวของ ระบบไหลเวียนโลหิต (Cardiovascular collapse) หมดสติก่อนที่จะกลับเข้าถึงฝั่งและเสียชีวิตอย่างรวดเร็ว (Tibballset al 2011; Yanagihara&Shohet 2012) โดยแมงกะพรุนส่วนใหญ่จะสร้างสารพิษกลุ่ม Cellular membrane pore-forming toxins และ neurotoxic peptides ซึ่งมีพิษร้ายแรงโดยเฉพาะเมื่อพิษซึมเข้าสู่กระแสโลหิตจะมีผลต่อระบบประสาทและหัวใจ จนอาจก่อให้เกิดสภาวะหัวใจล้มเหลวและเสียชีวิตอย่างรวดเร็ว (Tibballs et al 2011)

การปฐมพยาบาลเบื้องต้น
          ถ้าคุณโดนพิษแมงกะพรุนกล่องก็ยังมีโอกาสที่จะรอดชีวิต คือ ต้องรีบล้างพิษตรงผิวหนังบริเวณที่โดนพิษด้วยนํ้าทะเล โดยสาดนํ้าทะเลใส่บริเวณที่โดนโดยแรง ตักสาดไปเรื่อยๆ เพื่อกำจัดเข็มพิษให้มากสุดหรือเอานํ้าส้มสายชูมาล้างอย่างน้อย 30 วินาทีเพราะนํ้าส้มสายชูจะทำลายพิษของแมงกะพรุนกล่องก่อนที่พิษจะเข้าซึมเข้าไปสู่กระแสโลหิตบริเวณผิวหนังที่โดน พิษ ห้ามใช้นิ้วดึงออกหรือใช้วัตถุใดๆ ขูดออกเด็ดขาด เพราะจะเป็นการเร่งให้เข็มพิษแทงเข้าไปในเนื้อแล้วปล่อยพิษเข้าสู่กระแส โลหิต มากขึ้น วิธีการหยุดยั้งไม่ให้พิษซึมเข้าในร่างกายได้ต้องใช้นํ้าส้มสายชูซึ่งมีฤทธ์ิเป็นกรดอ่อนๆ (3-5%) ราดไปที่แผล ห้ามใช้นํ้าร้อนประคบเพราะจะทำให้เส้นเลือดขยายตัวกระจายพิษง่ายขึ้น และหลีกเลี่ยงการใช้นํ้าจืดเพราะจะไปกระตุ้นพิษให้กระจาย มากขึ้น ส่วนผักบุ้งทะเลช่วยลดความเจ็บปวดเอาไว้ใส่ทีหลัง แต่ถ้าหัวใจหยุดเต้นก็อย่าไปมัวแต่หานํ้าส้มสายชูต้องรีบปั๊มหัวใจ ผายปอดแล้วรีบนำส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด






************************************************
ที่มา : http://www.moph.go.th/